مطالعه‌ی دو‌شکلی جنسی کرم سیب، Cydia pomonella (Lep.: Tortricidae)، با استفاده از ریخت‌سنجی هندسی در شمال غرب ایران

برای بررسی دوشکلی جنسی کرم سیب، افراد نر و ماده در قالب 9 جمعیت جغرافیایی از چهار استان شمال غرب کشور شامل آذربایجان‌ شرقی، آذربایجان ‌غربی، اردبیل و زنجان در پاییز سال 1382 جمع‌آوری شد. با تبدیل مختصات هندسی لندمارک‌ها به متغیرهای شکلی، تعداد 26 و 18 متغیر شکلی به ترتیب برای بال‌های جلو و عقب حاصل گردید. برای این متغیرها، RWA انجام و حدود نهایی تغییرات بال در دو جنس تعیین شد. پس از محاسبه‌ی اندازه‌ی متوسط افراد، آزمون آلومتری انجام گردید. اثر متقابل جمعیت در جنس نیز در هر دو بال معنی‌دار بود. برای تعیین سهم متغیرهای شکلی یکنواخت و غیر یکنواخت، تجزیه‌ی واریانس چند‌متغیره‌ی جداگانه برای هر دو نوع متغیرها انجام شد که نتایج نشان‌دهنده‌ی سهم بیشتر متغیرهای شکلی غیر ‌یکنواخت در تغییرات شکلی افراد نر و ماده در جمعیت‌های مختلف، به ویژه در بال عقب بود. تجزیه‌ی واریانس ساده برای آزمون تفاوت اندازه‌ی متوسط (centroid size) افراد در دو جنس نشان داد که اندازه‌ی متوسط افراد ماده به ‌طور معنی‌دار بیشتر از افراد نر بود. آزمون آلومتری نشان داد که رابطه‌ی غیر معنی‌داری بین اندازه‌ی متوسط و تغییرات شکل بال‌ها در جنس نر و ماده وجود داشت. بدین ترتیب اندازه تأثیری در دوشکلی بال‌های جلو و عقب افراد جنسی نداشت. بر اساس نتایج RWA، بال عقب در تفکیک افراد نر و ماده بهتر از بال جلو عمل کرده بود و اختلاف شکل بال، پهن بودن قاعده‌ی بال را در ماده‌ها نسبت به نرها خصوصاً در بال عقب کاملاً روشن نمود.